Zajedničke napomene o opštim aktima kojima se uređuju prava, obaveze i odgovornosti po osnovu rada kod poslodavca - KOMENTAR
KOMENTAR
Zajedničke napomene o opštim aktima
kojima se uređuju prava, obaveze i odgovornosti
po osnovu rada kod poslodavca
Opšta akta koja utvrđuje Zakon o radu
Novi Zakon o radu ne sadrži izričitu odredbu kao prethodni Zakon o radu (čl. 6), prema kojoj izraz opšti akt u ovom zakonu jeste zajednička oznaka za sve kolektivne ugovore i za pravilnik o radu.
Novi Zakon o radu, međutim, definiše pitanja koja se uređuju kolektivnim ugovorom i uslove pod kojima ta pitanja mogu da se urede pravilnikom o radu ili ugovorom o radu (čl. 3. i 4), a u zagradi u daljem tekstu označava kolektivni ugovor i pravilnik o radu zajedničkom oznakom "opšti akt" (čl. 8).
Pored toga, članom 24. Zakona o radu utvrđena je obaveza poslodavca da pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova utvrdi organizacione delove, vrstu poslova, vrstu i stepen stručne spreme i druge posebne uslove za rad na tim poslovima.
Ovaj pravilnik, s obzirom na naziv, pitanja koja uređuje i način donošenja predstavlja, takođe, opšti akt poslodavca.
Osnovni principi kolektivnog ugovaranja
Sistem kolektivnog ugovaranja, prema Zakonu o radu, zasnovan je na principu dobrovoljnosti zaključivanja kolektivnog ugovora i principu obaveznosti pregovaranja legitimnih učesnika u zaključivanju kolektivnih ugovora.
Kolektivni ugovor može da se zaključi kao opšti, poseban i kod poslodavca.
Opšti kolektivni ugovor zaključuju reprezentativno udruženje poslodavaca i reprezentativni sindikat, osnovani za teritoriju Republike.
Poseban kolektivni ugovor za granu, grupu, podgrupu ili delatnost zaključuju reprezentativno udruženje poslodavaca i reprezentativni sindikat osnovani za granu, grupu, podgrupu ili delatnost. Poseban kolektivni ugovor za teritoriju jedinice teritorijalne autonomije i lokalne samouprave zaključuju reprezentativno udruženje poslodavaca i reprezentativni sindikat, osnovani za teritorijalnu jedinicu za koju se zaključuje kolektivni ugovor.
Poseban kolektivni ugovor za javna preduzeća i javne službe zaključuju osnivač, odnosno organ koji on ovlasti, i reprezentativni sindikat.
Poseban kolektivni ugovor za lica koja samostalno obavljaju delatnost u oblasti umetnosti ili kulture (samostalni umetnici), zaključuju reprezentativno udruženje poslodavaca i reprezentativni sindikat.
Poseban kolektivni ugovor za sportiste, trenere i stručnjake u sportu zaključuju reprezentativno udruženje za sportsku delatnost u fizičkoj kulturi i reprezentativni sindikat.
